Notariusz, kto to jest notariusz (rejent) i czym się zajmuje
Notariusz, inaczej rejent, to prawnik, powołany do dokonywania czynności, którym strony są obowiązane lub pragną nadać formę notarialną (czynności notarialne).
Działalność notariuszy reguluje m.in. ustawa z dnia 14 lutego 1991 roku Prawo o notariacie. W zakresie swoich uprawnień notariusz działa, jako osoba zaufania
publicznego, korzystając z ochrony przysługującej funkcjonariuszom publicznym.
Czynności notarialne (czynności rejenta), dokonane przez notariusza zgodnie z prawem, mają charakter dokumentu urzędowego. W trakcie dokonywania tych czynności
notariusz jest obowiązany czuwać nad należytym zabezpieczeniem praw i słusznych interesów stron, z uwzględnieniem porządku prawnego i woli osób w imieniu
których dokonuje czynności notarialnych oraz innych osób, dla których czynność ta może powodować skutki prawne.
Nadzór nad działalnością notariuszy i organami samorządu notarialnego Minister Sprawiedliwości może sprawować osobiście, za pośrednictwem prezesów sądów apelacyjnych lub sądów wojewódzkich, oraz przez wyznaczone osoby np. notariuszy zatrudnionych w Ministerstwie lub sądach dla wykonywania nadzoru.
W ramach swych obowiązków notariusz udziela bezpłatnie stronom niezbędnych wyjaśnień dotyczących dokonywanej czynności notarialnej. W przypadku czynności sprzecznej z prawem odmawia się jej dokonania.
Do najwazniejszych czynności notariusza należy:
- sporządzanie aktów notarialnych;
- sporządzanie aktów poświadczenia dziedziczenia;
- sporządzanie poświadczeń (np. własnoręczności podpisu, pozostawania przy życiu, daty okazania dokumentu, zgodności okazanej kopii z oryginałem)
- sporządzanie wypisów, odpisów i wyciągów dokumentów
- doręczanie oświadczeń
- przyjmowanie na przechowanie dokumentów, danych, informacji, pieniędzy i papierów wartościowych
- sporządzanie na żądanie stron, projektów aktów, oświadczeń i innych dokumentów;
- sporządzanie protestów weksli i czeków
- sporządzanie innych czynności wynikające z odrębnych przepisów.
Za dokonanie określonych czynności notariusze pobierają taksę notarialną, której maksymalne stawki określa Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 czerwca 2004 roku (Dz.U.2013.237 j.t.).
Taksa notarialna to jedyne wynagrodzenie notariusza, stanowiące przychód kancelarii.
Notariusze pobierają również, a następnie odprowadzają na rzecz Skarbu Państwa i samorządów:
- podatek od czynności cywilnoprawnych
- podatek od darowizny oraz na rachunki właściwych sądów rejonowych:
- opłatę sądową od wniosków o wpisy w księgach wieczystych zawartych w aktach notarialnych.
Za dokonywanie tych czynności notariusze nie pobierają jakiegokolwiek wynagrodzenia.
Ponadto notariusze obliczają, pobierają i wpłacają na rachunki właściwych urzędów skarbowych podatek od towarów i usług (VAT) od pobranego wynagrodzenia – taksy notarialnej.
