Podstawy wydania nakazu zapłaty
Postępowanie nakazowe stanowi jeden ze sposobów dochodzenia roszczeń pieniężnych albo świadczenia innych rzeczy zamiennych, czyli oznaczonych co do gatunku. Sąd rozpoznaje sprawę w trybie postępowania nakazowego tylko na pisemny wniosek powoda zgłoszony w pozwie. Rozpoznanie sprawy następuje na posiedzeniu niejawnym. Jeśli chodzi o świadczenie pieniężne, to jego przedmiotem może być wyłącznie suma pieniężna wyrażona w walucie polskiej, przy czym strony mogą zastrzec w umowie, że wysokość świadczenia pieniężnego zostanie ustalona według innego niż pieniądz miernika wartości. Wyżej wymienione roszczenia mogą być dochodzone w postępowaniu nakazowym tylko w sytuacji, gdy powód wykaże ich istnienie poprzez dowody wyliczone w ustawie. Wobec powyższego należy do pozwu dołączyć dokument urzędowy, zaakceptowany przez dłużnika rachunek, wezwanie dłużnika do zapłaty i pisemne oświadczenie dłużnika o uznaniu długu bądź też zaakceptowane przez dłużnika żądanie zapłaty, zwrócone przez bank i nie zapłacone z powodu braku środków na rachunku bankowym.
Przez dokument urzędowy rozumieć należy dokument sporządzony w określonej przepisami formie przez powołany do tego organ władzy publicznej lub inne organy państwowe w zakresie ich działania. Będzie on stanowił dowód tego, co zostało w nim urzędowo poświadczone.
Jeśli zaś powód, w celu udowodnienia przysługujących mu roszczeń, posłuży się zaakceptowanym przez pozwanego rachunkiem, to powinno z niego wynikać jaka jest wysokość roszczenia powoda, oraz fakt zobowiązania pozwanego. Należy przyjąć w tym zakresie, że postacią rachunku jest faktura, przy czym w przypadku faktury akceptacja następuje na ogół przez jej podpisanie przez osobę upoważnioną do przyjęcia [1].
Z załączonego do pozwu pisma, w którym dłużnik uznaje swój dług, powinno wynikać, że nie uchyla się on od odpowiedzialności, świadczenie chce spełnić, lecz na chwilę obecną jest to utrudnione i się opóźni. Uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której ono przysługuje, nie wymaga złożenia wyraźnego oświadczenia woli, a wystarczające jest zewnętrzne wyrażenie przeświadczenia o istnieniu roszczenia, a więc oświadczenia wiedzy [2].
Sąd wydaje również nakaz zapłaty przeciwko zobowiązanemu z weksla, czeku, warrantu lub rewersu należycie wypełnionego, pod warunkiem, że ich prawdziwość i treść nie nasuwają, zdaniem Sądu, żadnych wątpliwości. Warrantem jest część dowodu składowego, która stwierdza ustanowienie zastawu na rzeczach złożonych na skład, zaś rewers to część dowodu składowego, która stwierdza posiadanie rzeczy złożonych na skład w rozumieniu ustawy o domach składowych.
Jeżeli powód dochodzi należności zapłaty świadczenia pieniężnego lub odsetek w transakcjach handlowych określonych w ustawie z dnia 12 czerwca 2003 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, wtedy Sąd wyda nakaz zapłaty na podstawie dołączonej do pozwu umowy, dowodu spełnienia wzajemnego świadczenia niepieniężnego oraz dowodu doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku.
Sąd może także wydać nakaz zapłaty, jeżeli bank dochodzi roszczenia na podstawie wyciągu z ksiąg bankowych. Koniecznym jest także załączenie do pozwu dowodu doręczenia dłużnikowi pisemnego wezwania do zapłaty.
Wydając nakaz zapłaty sąd orzeka, że pozwany ma obowiązek w ciągu dwóch tygodni od dnia doręczenia mu nakazu zaspokoić roszczenie w całości wraz z kosztami postępowania albo wnieść w tym terminie zarzuty
[1] wyrok SA w Poznaniu z 1.3.2007 r., I ACa 1096/06, niepubl., Legalis
[2] wyrok AP w Szczecinie z 13.10.2005 r., sygn. akt I ACa 324/05 Orzecznictwo Sądów Apelacyjnych 2006/7/22/30, Legalis
